Krwiodawstwo

Czym jest krwiodawstwo?

Krwiodawstwo to niezwykle szlachetna inicjatywa podejmowana przez osoby zdrowe, na rzecz osób chorych. Polega ona na oddaniu pewnej określonej ilości swojej krwi lub jej składników osobom potrzebującym. Pobrana krew wykorzystywana jest m. in. przy skomplikowanych zabiegach przeszczepu narządów oraz innych procedurach chirurgicznych.

Gdzie można oddać krew?

Krew możemy oddać w Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub w jednym z Oddziałów Terenowych.

Metody pobierania krwi

Metoda konwencjonalna

Podczas procedury trwającej od 5 do 12 minut, od pacjenta pobierana jest tzw. krew pełna (450 ml), czyli taka, która zawiera wszystkie składniki.

Metoda plazmaferezy automatycznej

Jest to metoda, która ma na celu pobranie jedynie osocza (600 ml). Cała procedura trwa ok. 40 minut.

Metoda trombaferezy i leukaferezy

Pobrane zostają jedynie wybrane elementy komórkowe krwi (np. krwinki białe) w czasie około 1 godziny.

Jak przygotować się do pobrania krwi?

Pacjent powinien być przede wszystkim wypoczęty. Proces pobierania krwi powinien być poprzedzony spożyciem dużej ilości wody oraz niewielkim, lekkostrawnym posiłkiem. W tym dniu wysiłek fizyczny jest niewskazany.

Jak wygląda procedura oddawania krwi?

Pierwszym etapem jest udanie się co Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa lub jednego z Oddziałów Terenowych.

Po dotarciu na miejsce, należy wypełnić otrzymaną ankietę, która pozwoli zweryfikować ogólny stan zdrowia potencjalnego dawcy.

Następnym krokiem jest pobranie od danej osoby próbki krwi, celem wykonania wstępnych badań morfologicznych. Pobór dokonywany jest przy odpowiednim stanowisku.

Po pobraniu krwi, w gabinecie lekarskim przeprowadzany jest wywiad, a analizie poddawany jest wypełniony przez nas kwestionariusz.

Kolejnym etapem jest przeprowadzenie przez lekarza badania przedmiotowego.

Przez lekarza sprawdzane są również następujące parametry:

• wiek (osoba chcąca zostać dawcą krwi musi mieć od 18 do 65 lat, jednak w uzasadnionych przypadkach istnieją wyjątki)
• waga (pacjent nie może ważyć mniej niż 50 kg)
• wygląd ogólny (na jego podstawie można ocenić czy pacjent nie jest np. pod wpływem alkoholu, co dyskwalifikuje go do zostania dawcą)
• ciśnienie tętnicze
• tętno
• temperatura ciała
• zmiany skórne
• węzły chłonne

Następnie lekarz podejmuje decyzję, czy pacjent kwalifikuje się do oddania krwi.

Jeżeli lekarz wydał pozytywną opinię, wówczas dawca ma czas na uzupełnienie płynów w organizmie.

Po tym czasie następuje pobór krwi od dawcy. Cała procedura trwa od kilku do kilkudziesięciu minut (w zależności od metody).

Po oddaniu krwi na specjalnie przystosowanym do tego stanowisku, dawca ma czas na regenerację sił. W większości przypadków krwiodawstwo nie powoduje żadnych negatywnych skutków, jednak w celach bezpieczeństwa zaleca się odpoczynek.

Opuszczając punkt poboru krwi, każda osoba otrzymuje specjalny posiłek regeneracyjny zawierający około 4500 kalorii. Jednym z najpopularniejszych produktów wydawanych po oddaniu krwi jest czekolada.

Na prośbę zainteresowanego, wydawane jest również zwolnienie lekarskie.

Zalecenia po oddaniu krwi

Po oddaniu krwi nie należy wykonywać intensywnych ćwiczeń fizycznych oraz przebywać w dusznych pomieszczeniach, saunie.

Czy każdy może stać się dawcą krwi?

Niestety nie każdy i nie zawsze może zostać dawcą krwi. W tym przypadku wyróżniamy dyskwalifikację czasową oraz stałą.

Dyskwalifikacja czasowa

Dyskwalifikacja stała

Na stałe zdyskwalifikowani są pacjenci cierpiącymi m. in. z następujących powodów:

• nosicielstwo wirusa HIV
• AIDS
• narkomania
• przyjmowanie substancji psychotropowych
• ryzykowne zachowania seksualne, prostytucja
• alkoholizm
• uzależnienie od leków
• choroby psychiczne
• udar mózgu
• kiła
• choroby zakaźne (np. WZW B, promienica, babeszjoza, żółtaczka)
• choroby nowotworowe
• choroby układu krążenia (np. miażdżyca, przebyty zawał serca, niewydolność krążeniowa)
• poważne, nieleczone choroby skóry
• choroby metaboliczne (np. cukrzyca, choroby nadnerczy, tarczycy)
• choroby układu pokarmowego
• choroby układu krwiotwórczego, choroby krwi
• choroby układu nerwowego
• schorzenia układu oddechowego
• przebyte leczenie hormonem wzrostu pozyskiwanym z ludzkich przysadek
• przyjmowanie leków nieprzepisanych przez lekarza (dożylnie bądź domięśniowo)

Jak często można oddawać krew?

W Polsce istnieją ścisłe wytyczne dotyczące tego, kto i z jaką częstotliwością może oddawać krew. Zostały one przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia.

Częstotliwość pobierania krwi u mężczyzn

Częstotliwość pobierania krwi u kobiet

Uznanie dla Honorowych Dawców Krwi

Honorowy Dawca Krwi

Każda osoba, która dobrowolnie oddała krew i została zarejestrowana w punkcie krwiodawstwa otrzymuje tytuł Honorowego Dawcy Krwi oraz może ubiegać się o legitymację Honorowego Dawcy Krwi.

Zasłużony Honorowy Dawca Krwi

Tytuł ten oraz specjalną odznakę otrzymują:

• kobiety, które w dowolnym okresie czasu oddały 5 litrów krwi (lub innych składników)
• mężczyźni, którzy w dowolnym okresie czasu oddali 6 litrów krwi (lub innych składników)

Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu

Specjalna odznaka oraz ordery mogą być nadane każdej osobie, która oddała minimum 20 litrów swojej krwi lub taką samą równowartość jej składników.