Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) określana jest również mianem depresji dwubiegunowej lub zaburzeniami afektywnymi dwubiegunowymi. Jest to bardzo złożona jednostka zaburzeń psychicznych, pojawiająca się głównie u ludzi młodych. Charakteryzuje się naprzemiennym występowaniem epizodów manii oraz depresji. W międzyczasie występują okresy całkowitej remisji choroby. Wówczas pacjent zachowuje się zwyczajnie. Niestety choroba ta nie zawsze jest łatwa do zdiagnozowania. W przypadku podejrzenia ChAD należy udać się do psychiatry.
Objawy choroby afektywnej dwubiegunowej
W zależności od epizodów maniakalnych oraz depresyjnych, do głównych objawów ChAD zaliczamy:
- halucynacje
- urojenia
- zaburzenia koncentracji
- zaniżoną samoocenę na przemian z zawyżoną
- słowotok / wycofanie społeczne
- nadpobudliwość / senność
- lekkomyślność / trudność w podejmowaniu decyzji
- brak apetytu
- zaburzenia snu
- senność / niska potrzeba snu
Przyczyny choroby afektywnej dwubiegunowej
ChAD to choroba złożona, której przyczyny nie są do końca poznane. Do tej pory twierdzi się, że czynnikami wpływającymi na jej rozwój są:
- zaburzenia neuroprzekaźników (dopaminy, serotoniny, noradrenaliny)
- czynniki genetyczne
- czynniki środowiskowe
- zaburzenia snu
- choroby somatyczne
Typy ChAD
- choroba afektywna dwubiegunowa typu I – liczne epizody depresyjne pojawiają się na przemian z epizodami manii
- choroba afektywna dwubiegunowa typu II – znacznie częstsze epizody depresji pojawiają się na przemian z epizodami hipomanii
- choroba afektywna dwubiegunowa typu III – epizody depresji i manii pojawiają się wskutek zbyt intensywnego działania antydepresantów
- cyklotymia – stan w którym dystymia przeplata się z epizodami hipomanii
- choroba afektywna sezonowa – stan w którym epizody depresji występują w okresie jesienno – zimowym (depresja sezonowa), a stany maniakalne w czasie wiosny i lata
- mania jednobiegunowa – stan w którym pacjent cierpi jedynie na stany maniakalne, bez epizodów depresyjnych
Czym jest hipomania?
Hipomania stanowi jedną z postaci manii. Jej cechą charakterystyczną jest jednak fakt, iż hipomania w odróżnieniu od manii jest znacznie łagodniejsza w przebiegu, trwa krócej i w mniejszym stopniu zakłóca funkcjonowanie społeczne danego pacjenta.
Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej
Farmakoterapia
Nowoczesne środki farmakologiczne stabilizują nastrój pacjenta, działają uspokajająco oraz przeciwlękowo. Swoje zastosowanie znajdują zarówno w łagodnym jak i ostrym przebiegu choroby. Przy podawaniu tego rodzaju leków bardzo ważne jest monitorowanie stanu pacjenta i jego narządów wewnętrznych. Niektóre z medykamentów mogą przyczyniać się do uszkadzania narządów takich jak wątroba czy nerki.
Psychoterapia
W zależności od stanu pacjenta i stopnia zaawansowania choroby, istnieje możliwość przeprowadzenia psychoterapii. Zaleca się jednak, aby była ona przeprowadzana zwłaszcza u tych pacjentów, u których występują długie okresy remisji choroby. W tym czasie chory może nauczyć się jak radzić sobie z nawrotami choroby.
Psychoedukacja
Jak sama nazwa wskazuje, psychoedukacja polega na edukowaniu pacjenta na temat przypadłości z jaką się zmaga. Wiedza ta może być wykorzystana w przypadku pierwszych objawów nawrotu choroby. Psychoedukacja powinna być skierowana również do rodziny pacjenta, która powinna być wyczulona na wszelkie niepokojące sygnały ze strony chorego.