Czym zajmuje się transplantologia i lekarz transplantolog?
Transplantologia to szeroko pojęta dziedzina medycyny, zajmująca się ratowaniem życia poprzez przeszczepianie różnego rodzaju zdrowych narządów lub ich fragmentów z organizmu dawcy do organizmu biorcy. Dodatkowo, w obrębie jednego ciała przeszczepia się różnego rodzaju tkanki i komórki.
Do zakresu obowiązków transplantologa należy również kwalifikowanie pacjentów do zabiegów oraz przeprowadzanie badań diagnostycznych.
Jakie narządy (lub ich fragmenty) i tkanki przeszczepiane są przez transplantologa?
Najczęściej przeszczepiane są:
- wątroba
- serce
- nerki
- płuca
- trzustka
- jelita
- rogówka
- skóra
- szpik kostny
Jakie mamy rodzaje transplantacji?
Przeszczep allogeniczny
Przeszczep allogeniczny polega na przeszczepieniu narządów między osobnikami tego samego gatunku o podobnym genotypie.
Przeszczep autogeniczny
Zwany jest również przeszczepem autologicznym, autogennym. Polega na przeszczepieniu własnej tkanki lub narządu pacjenta.
Przeszczep ksenogeniczny
Ten rodzaj przeszczepu polega na przeniesieniu narządu między gatunkami. Naukowcy przewidują, że przeszczepianie człowiekowi serca od świni może stanowić przyszłość transplantologii. Wszystko w oparciu o modyfikacje genetyczne.
Kto może być dawcą?
W zależności od przypadku, przeszczep może pochodzić od żywej osoby bądź zmarłego. Od żywych dawców pobiera się np. fragment wątroby czy szpik kostny. Narządy od osób zmarłych pobierane są natomiast w sytuacji, gdy za życia dana osoba podpisała tzw. oświadczenie woli. Jest to dokument, w którym dana osoba zezwala na pobranie swoich narządów do przeszczepów po śmierci.
Jakie są przeciwwskazania do pobrania narządów?
Do najpoważniejszych i bezwzględnych przeciwwskazań zaliczamy:
- nowotwory złośliwe
- cukrzycę
- miażdżycę
- narkomanię
- częste, przypadkowe kontakty seksualne
- infekcje bakteryjne, grzybicze i wirusowe, odporne na leczenie
Jakie warunki muszą zaistnieć, aby przeszczep się przyjął?
Przeszczepianie narządów to niezwykle skomplikowany proces. Aby zakończył się powodzeniem, muszą zostać spełnione następujące warunki:
- zarówno biorca jak i dawca muszą być odpowiednio dobrani
- musi występować zgodność tkankowa
- lekarz musi umieć diagnozować i leczyć proces odrzucania narządu we wczesnym stadium
- narząd przeznaczony do przeszczepu musi być odpowiednio zabezpieczony
- należy zastosować odpowiednie leczenie immunosupresyjne
Kiedy należy udać się do transplantologa?
Do lekarza z zakresu transplantologii udajemy się w przypadku podejrzenia konieczności przeprowadzenia przeszczepu któregoś z narządów bądź tkanek. Pacjent z transplantologiem ma do czynienia zazwyczaj po przyjęciu na leczenie szpitalne.